တကယ္ပဲ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်င္တယ္ဆိုုရင္....

ေမးခြန္းက...
ဘယ္အရာေတြက ခင္ဗ်ားတိုု႔ကိုု ေပ်ာ္ရႊင္ေစႏိူင္သလဲ ?

ကၽြန္ေတာ္ ၆ႏွစ္သားအရြယ္တုုန္းကေတာ့ 
သစ္ပင္တက္ရတာကိုု ေပ်ာ္တယ္။ ဘိုုင္စကယ္စီးရတာကိုု ေပ်ာ္တယ္။ မိသားစုုနဲ႔အတူ ေမာ္ေတာ္ဘုုတ္စီးရတာကိုု ေပ်ာ္ခဲ့တယ္။

အေဖက အဲ့တုုန္းက ရယ္စရာတခုု ေျပာေလ့ရွိတယ္။
ေယာက်ာ္းတေယာက္ရဲ႕ဘဝမွာ အေပ်ာ္ဆံုုးအခ်ိန္ ၂ၾကိမ္ပဲရွိတယ္ကြ။ ပထမဦးဆံုုးအၾကိမ္အျဖစ္ ေမာ္ေတာ္ဘုုတ္ ဝယ္လိုုက္တဲ့အခ်ိန္ရယ္၊ ေနာက္တၾကိမ္က အဲဒီေမာ္ေတာ္ဘုုတ္ကိုု ျပန္ေရာင္းပစ္လိုုက္တဲ့အခ်ိန္ရယ္။

၆ႏွစ္သားကၽြန္ေတာ့္အတြက္ အဲဒီဟာသကိုု နားမလည္ခဲ့ဘူး။ ခုုခ်ိန္မွာေတာ့ ေသခ်ာေတြးၾကည့္ေလ၊ နက္နက္နဲနဲနားလည္ေလပဲ။

ကေလးငယ္ေလးေတြရဲ႕ပံုုကိုု ေတြ႔ရင္ ေပ်ာ္မယ္။ စိတ္ခ်မ္းသာမယ္။
ေခြးကေလး၊ ေၾကာင္ကေလးေတြရဲ႕ပံုုကိုု ေတြ႔ရင္ အူျမဴးေပ်ာ္ရႊင္ရမယ္။ 
ဒါေတာင္ အြန္လိုုင္းေပၚကပံုုေနာ္၊ အျပင္မွာသာ ခ်ီရေပြ႕ရရင္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ေပ်ာ္စရာေကာင္းလိမ့္မလဲ။
မ်က္လံုုးက အေတြ႔ဟာ ဦးေႏွာက္လိွႈင္းေတြကိုု ရိုုက္ခတ္ေစတယ္။ မ်က္ႏွာဟာ ၿပံဳးလာတယ္။ ေပ်ာ္စရာေဟာ္မုုန္းေတြ ထုုတ္ေပးလိုုက္တယ္။
အဲတာေတြက ခင္ဗ်ားတိုု႔ကိုု က်န္းမာေစတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ေစတယ္။ အလုုပ္တြင္ေစတယ္။ 

ကေလးငယ္ေလးက အသက္ေတြၾကီးလာတဲ့အခါ
ေခြးကေလးက ဆိုုဖာေပၚ ေခ်းပါခ်တဲ့အခါ
ေၾကာင္ကေလးက အိပ္ယာေပၚ ေသးပန္းခ်တဲ့အခါ၊ အင္း...
ဒီတခါ ေမးခြန္းက
ေပ်ာ္ရႊင္မွႈဟာ ေျပာင္းလဲတတ္သလား? 

ဒီေတာ့ ဘာက အေရးၾကီးေနတာလဲ? 
ဖန္ခြက္ထဲမွာ ေရတဝက္ေလ်ာ့ေနတယ္နဲ႔ ဖန္ခြက္ထဲမွာ ေရတဝက္အျပည့္ရွိေနတယ္ဆိုုတာမ်ိဳး။
ေကာင္းေသာအျမင္ ေကာင္းေသာအေတြး။ Positive thinking လိုု႔ လူေတြ အေျပာမ်ားၾကတယ္။ ဒါ အေရးၾကီးတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုုလုုပ္မလဲHow ? ဆိုုၿပီး ေမးစရာရွိလာတယ္။

သူကေတာ့ နည္းလမ္း ၃ခုု ညႊန္းထားတယ္။ အဲတာကိုု Programing Happiness လိုု႔ သူက ဆိုုတယ္။

1. Guided mediation

ဒါကိုု ကိုုယ့္နည္းကိုုယ့္ဟန္နဲ႔ ဘယ္လိုု လုုပ္ၾကမလဲ။ 
ကၽြန္မကေတာ့ မနက္အိပ္ရာထတာနဲ႔ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ တင္ပလႅင္ေခြထိုုင္ၿပီး ကိုုယ့္စိတ္ကိုု ျပန္တည္ၾကည့္တယ္။ ခႏၶာမွာ နာက်င္ေနတာေတြ ၾကည့္တယ္။ လက္ရွိမွာ ေနၾကည့္တယ္။

သူကေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ျမင္ခဲ့သမွ်ေတြကိုုအသံသြင္းၿပီး နားၾကပ္တပ္ကာ ျပန္နားေထာင္ေလ့ရွိတယ္။ ၆မိနစ္ေလာက္စာေလာက္ေပါ့။ ဒီနည္းက စိတ္ကိုု ေပ်ာ္ေအာင္၊ တက္လာေအာင္ ဆြဲတင္စရာမလိုုဘဲ အေကာင္းဆံုုး Boost လုုပ္ေဆာင္ေပးႏိူင္တယ္လိုု႔ဆိုုတယ္။ 

2. Magic question

မနက္မနက္ မွန္ထဲၾကည့္ၿပီး ကိုုယ့္ကိုုယ္ကိုု ေမးခြန္းတခုုစီေလာက္ ေမးၾကည့္ေပးပါ။
က်န္တဲ့တေန႔တာမွာ ဒါကိုု ျပန္ျပန္ေတြးမိတိုုင္း ေပ်ာ္ေစမယ့္၊ အားအင္ရွိေစမယ့္ ေမးခြန္းမ်ိဳးေတာ့ ျဖစ္ရပါမယ္။

ဒီေန့ ဘယ္အရာက ငါ့ကိုု အံ့ၾသေပ်ာ္ရႊင္ေစမလဲ၊ ငါ မေစာင့္ႏိူင္ေတာ့ဘူး။
အလုုပ္နည္းနည္းလုုပ္ၿပီး၊ တႏွစ္မွာ ခရီးေလးၾကိမ္ေလာက္ ထြက္ႏိူင္ေအာင္ ငါ ဘယ္လိုုၾကိဳးစားရမလဲ? 
ဒီေန႔ဟာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ လွပတဲ့ေန႔ျဖစ္မလဲ?

အဲသလိုုေမးခြန္းေတြလိုု႔ သူက ဥပမာေပးထားတယ္။ 

ကၽြန္မကေတာ့ ကိုုယ္ေဆာက္တည္ႏိူင္မယ့္ သီလတခုုခုု၊ ဒါမွမဟုုတ္ ကတိတခုုခုု ကိုုယ့္ကိုုကိုုယ္ ေပးလိုုက္တာမ်ိဳး လုုပ္ေလ့ရွိတယ္။ ငါ ဒီေန႔ အရက္ေသစာ မေသာက္ဘူး။ လိမ္မေျပာဘူး။ ငါ ဒီေန႔ စိတ္ညစ္စရာေတြ စိတ္ထဲ အဝင္မခံဘူးစသည္ျဖင့္။

3. Physical movement

ကိုုယ့္ခႏၶာရဲ႕အစိတ္အပိုုင္းေလးေတြကိုု လွဳပ္ရွားေပးေနဖိုု႔။ ေျခေခ်ာင္း၊ လက္ေခ်ာင္းကေလးေတြ လွုုပ္ရွားေပးေနတာမ်ိဳး။ လက္ေရးလက္သားကအစ ေျပာင္းဖိုု႔ ၾကိဳးစားတာမ်ိဳး။ လက္မွတ္ေျပာင္းထိုုးၾကည့္တာမ်ိဳး။ 
ကၽြန္မကေတာ့ ညာသန္ျဖစ္တာမိုု႔ စာကိုု ဘယ္လက္နဲ႔ ေျပာင္းေရးၾကည့္တယ္။ သြားတိုုက္တဲ့အခါ ဘယ္လက္နဲ႔ သြားတိုုက္တံကိုုင္ၿပီး တိုုက္ၾကည့္တယ္။ အဲတာမ်ိဳးေပါ့။ 
လုုပ္ေနက်အေလ့အထေတြကေန ေျပာင္းလဲၾကည့္ပါ။ အရင္က မဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုုင္းေတြ စတင္လွဳပ္ရွားလာမယ္၊ မီးၿငိမ္းေနတဲ့ ဦးေႏွာက္ပတ္လမ္းကေလးေတြမွာ မီးေတာက္ကေလး ဖ်တ္ကနဲ ထေတာက္မယ္။ 
Bart Baggettက အဲသလို အခိုင္အမာေျပာထားပါတယ္။

ကြ်န္မအေနနဲ႔ အခ်ဳပ္ေျပာရရင္...
Neuroplasticity အေၾကာင္း ကၽြန္မ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ အခ်ိန္ေတာ့ ယူရလိမ့္မယ္။ ၾကာေတာ့လည္း အေလ့အထတခုုအျဖစ္ မခဲယဥ္းေတာ့ဘဲ ယဥ္ပါးလာပါလိမ့္မယ္။ 
👉 အ႐ွင္းဆံုးေျပာရရင္...
ခ်မ္းသာဖို႔အတြက္ မခ်မ္းသာတဲ့စိတ္ေတြကို ဖယ္ထုတ္ပစ္လိုက္ဖို႔ ႀကိဳးစားျခင္းဟာ ခ်မ္းသာေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းရဲ႕လမ္းအစပါပဲ...👈

အားလံုုးပဲ ေအးခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ၾကပါေစရွင္

ခ်စ္ၾကည္ေအး

The Neuro-Pathway to Happiness | Bart Baggett | TEDxUBIWiltz ထဲက ေကာက္ႏွဳတ္ေရးသားထားပါတယ္။
Image credit: 
https://www.authenticityassociates.com/neural-plasticity-4…/

===========================

မေးခွန်းက...
ဘယ်အရာတွေက ခင်ဗျားတို့ကို ပျော်ရွှင်စေနိူင်သလဲ ?

ကျွန်တော် ၆နှစ်သားအရွယ်တုန်းကတော့ 
သစ်ပင်တက်ရတာကို ပျော်တယ်။ ဘိုင်စကယ်စီးရတာကို ပျော်တယ်။ မိသားစုနဲ့အတူ မော်တော်ဘုတ်စီးရတာကို ပျော်ခဲ့တယ်။

အေဖက အဲ့တုန်းက ရယ်စရာတခု ပြောလေ့ရှိတယ်။
ယောကျာ်းတယောက်ရဲ့ဘဝမှာ အပျော်ဆုံးအချိန် ၂ကြိမ်ပဲရှိတယ်ကွ။ ပထမဦးဆုံးအကြိမ်အဖြစ် မော်တော်ဘုတ် ဝယ်လိုက်တဲ့အချိန်ရယ်၊ နောက်တကြိမ်က ပြန်ရောင်းပစ်လိုက်တဲ့အချိန်ရယ်

၆နှစ်သားကျွန်တော့်အတွက် အဲဒီဟာသကို နားမလည်ခဲ့ဘူး။ ခုချိန်မှာတော့ သေချာတွေးကြည့်လေ၊ နက်နက်နဲနဲနားလည်လေပဲ။

ကလေးငယ်လေးတွေရဲ့ပုံကို တွေ့ရင် ပျော်မယ်။ စိတ်ချမ်းသာမယ်။
ခွေးကလေး၊ ကြောင်ကလေးတွေရဲ့ပုံကို တွေ့ရင် အူမြူးပျော်ရွှင်ရမယ်။ 
ဒါတောင် အွန်လိုင်းပေါ်ကပုံနော်၊ အပြင်မှာသာ ချီရပွေ့ရရင် ဘယ်လောက်တောင် ပျော်စရာကောင်းလိမ့်မလဲ။
မျက်လုံးက အတွေ့ဟာ ဦးနှောက်လှိှုင်းတွေကို ရိုက်ခတ်စေတယ်။ မျက်နှာဟာ ပြုံးလာတယ်။ ပျော်စရာဟော်မုန်းတွေ ထုတ်ပေးလိုက်တယ်။
အဲတာတွေက ခင်ဗျားတို့ကို ကျန်းမာစေတယ်။ ပျော်ရွှင်စေတယ်။ အလုပ်တွင်စေတယ်။ 

ကလေးငယ်လေးက အသက်တွေကြီးလာတဲ့အခါ
ခွေးကလေးက ဆိုဖာပေါ် ချေးပါချတဲ့အခါ
ကြောင်ကလေးက အိပ်ယာပေါ် သေးပန်းချတဲ့အခါ၊ အင်း...
ဒီတခါ မေးခွန်းက
ပျော်ရွှင်မှှုဟာ ပြောင်းလဲတတ်သလား? 

ဒီတော့ ဘာက အရေးကြီးနေတာလဲ? 
ဖန်ခွက်ထဲမှာ ရေတဝက်လျော့နေတယ်နဲ့ ဖန်ခွက်ထဲမှာ ရေတဝက်အပြည့်ရှိနေတယ်ဆိုတာမျိုး။
ကောင်းသောအမြင် ကောင်းသောအတွေး။ Positive thinking လို့ လူတွေ အပြောများကြတယ်။ ဒါ အရေးကြီးတယ်။

ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုလုပ်မလဲHow ? ဆိုပြီး မေးစရာရှိလာတယ်။

သူကေတာ့ နည်းလမ်း ၃ခု ညွှန်းထားတယ်။ အဲတာကို Programing Happiness လို့ သူက ဆိုတယ်။

1. Guided mediation

ဒါကို ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်နဲ့ ဘယ်လို လုပ်ကြမလဲ။ 
ကျွန်မကတော့ မနက်အိပ်ရာထတာနဲ့ ဆယ်မိနစ်လောက် တင်ပလ္လင်ခွေထိုင်ပြီး ကိုယ့်စိတ်ကို ပြန်တည်ကြည့်တယ်။ ခန္ဓာမှာ နာကျင်နေတာတွေ ကြည့်တယ်။ လက်ရှိမှာ နေကြည့်တယ်။

သူကေတာ့ ပျော်ရွှင်အောင်မြင်ခဲ့သမျှတွေကိုအသံသွင်းပြီး နားကြပ်တပ်ကာ ပြန်နားထောင်လေ့ရှိတယ်။ ၆မိနစ်လောက်စာလောက်ပေါ့။ ဒီနည်းက စိတ်ကို ပျော်အောင်၊ တက်လာအောင် ဆွဲတင်စရာမလိုဘဲ အကောင်းဆုံး Boost လုပ်ဆောင်ပေးနိူင်တယ်လို့ဆိုတယ်။ 

2. Magic question

မနက်မနက် မှန်ထဲကြည့်ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေးခွန်းတခုစီလောက် မေးကြည့်ပေးပါ။
ကျန်တဲ့တနေ့တာမှာ ဒါကို ပြန်ပြန်တွေးမိတိုင်း ပျော်စေမယ့်၊ အားအင်ရှိစေမယ့် မေးခွန်းမျိုးတော့ ဖြစ်ရပါမယ်။

ဒီနေ့ ဘယ်အရာက ငါ့ကို အံ့သြပျော်ရွှင်စေမလဲ၊ ငါ မစောင့်နိူင်တော့ဘူး။
အလုပ်နည်းနည်းလုပ်ပြီး၊ တနှစ်မှာ ခရီးလေးကြိမ်လောက် ထွက်နိူင်အောင် ငါ ဘယ်လိုကြိုးစားရမလဲ? 
ဒီနေ့ဟာ ဘယ်လောက်တောင် လှပတဲ့နေ့ဖြစ်မလဲ?

အဲသလိုမေးခွန်းတွေလို့ သူက ဥပမာပေးထားတယ်။ 

ကျွန်မကတော့ ကိုယ်ဆောက်တည်နိူင်မယ့် သီလတခုခု၊ ဒါမှမဟုတ် ကတိတခုခု ကိုယ့်ကိုကိုယ် ပေးလိုက်တာမျိုး လုပ်လေ့ရှိတယ်။ ငါ ဒီနေ့ အရက်သေစာ မေသာက်ဘူး။ လိမ်မပြောဘူး။ ငါ ဒီနေ့ စိတ်ညစ်စရာတွေ စိတ်ထဲ အဝင်မခံဘူးစသည်ဖြင့်။

3. Physical movement

ကိုယ့်ခန္ဓာရဲ့အစိတ်အပိုင်းလေးတွေကို လှုပ်ရှားပေးနေဖို့။ ခြေချောင်း၊ လက်ချောင်းကလေးတွေ လှုပ်ရှားပေးနေတာမျိုး။ လက်ရေးလက်သားကအစ ပြောင်းဖို့ ကြိုးစားတာမျိုး။ လက်မှတ်ပြောင်းထိုးကြည့်တာမျိုး။ 
ကျွန်မကတော့ ညာသန်ဖြစ်တာမို့ စာကို ဘယ်လက်နဲ့ ပြောင်းရေးကြည့်တယ်။ သွားတိုက်တဲ့အခါ ဘယ်လက်နဲ့ သွားတိုက်တံကိုင်ပြီး တိုက်ကြည့်တယ်။ အဲတာမျိုးပေါ့။ 
လုပ်နေကျအလေ့အထတွေကနေ ပြောင်းလဲကြည့်ပါ။ အရင်က မဖွံ့ဖြိုးတဲ့ ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းတွေ စတင်လှုပ်ရှားလာမယ်၊ မီးငြိမ်းနေတဲ့ ဦးနှောက်ပတ်လမ်းကလေးတွေမှာ မီးတောက်ကလေး ဖ်တ္ကနဲ ထတောက်မယ်။ 
Bart Baggettက အဲသလို အခိုင်အမာပြောထားပါတယ်။

ကျွန်မအနေနဲ့ အချုပ်ပြောရရင်...
Neuroplasticity အကြောင်း ကျွန်မ ရေးခဲ့ဖူးတယ်။ အချိန်တော့ ယူရလိမ့်မယ်။ ကြာတော့လည်း အလေ့အထတခုအဖြစ် မခဲယဉ်းတော့ဘဲ ယဉ်ပါးလာပါလိမ့်မယ်။ 
အရှင်းဆုံးပြောရရင်...
ချမ်းသာဖို့အတွက် မချမ်းသာတဲ့စိတ်တွေကို ဖယ်ထုတ်ပစ်လိုက်ဖို့ ကြိုးစားခြင်းဟာ ချမ်းသာပျော်ရွှင်ခြင်းရဲ့လမ်းအစပါပဲ...

အားလုံးပဲ အေးချမ်းပျော်ရွှင်ကြပါစေရှင်

ချစ်ကြည်အေး

The Neuro-Pathway to Happiness | Bart Baggett | TEDxUBIWiltz ထဲက ကောက်နှုတ်ရေးသားထားပါတယ်။
Image credit: 
https://www.authenticityassociates.com/neural-plasticity-4…/