ကြၽန္မ အမ်ိဳးသားရဲ႕ အထက္အရာ႐ိွ၊ ၾသစေတးလ်က လူျဖဴတစ္ေယာက္နဲ႔ ရင္းႏီွးခင္မင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူ႔နာမည္က မက္သယူး(Matthew) တဲ့။ အရင္ကလည္း အလုပ္ကိစၥနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ လူျဖဴေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာမွ မက္သယူးဆိုတဲ့ သူ႔ကို ကြၽန္မ ပိုခင္မိတယ္။ သူ႔ရဲ႕ စိတ္ထားျဖဴစင္ပံု၊ မာန္မာန မ႐ိွပံု၊ သနားၾကင္နာတတ္ပံု ဒါေတြကို သူနဲ႔ ေပါင္းၾကည့္မွ သိလာရလို႔ပါပဲ။ ရာထူးက ႀကီးေပမဲ့ လူက လူငယ္၊ လူေတာ္တစ္ေယာက္ပါ။ သူ႔မ်က္ႏွာက ေခ်ာေမာတယ္ ဆိုတာထက္ ႐ွင္းသန္႔တာ၊ အျပံဳးရိပ္သန္းေနၿပီး ႏုညံ့ေပ်ာ့ေျပာင္းဟန္နဲ႔ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ယံုၾကည္မႈအျပည့္နဲ႔ ထက္ျမက္သူတစ္ေယာက္ဆိုတာ သိသာေစတဲ့ ႐ုပ္ရည္မ်ိဳးပါ။
အဲဒီတုန္းကေတာ့ ကုမၸဏီစားပဲြေသာက္ပြဲေတြနဲ႔ မၾကာခဏဆိုသလို ေတြ႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူက ကြၽန္မအမ်ိဳးသားကို ေတာ္ေတာ္ေလး ခင္႐ွာသူပါ။ လက္႐ိွမွာ သူတို႔ ကုမၸဏီခ်င္းမတူၾကေတာ့ေပမဲ့ ဖုန္း အဆက္အသြယ္႐ိွၾကတုန္းပါပဲ။ တစ္ေန႔က ကြၽန္မရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေဟာင္းတစ္ေယာက္ မဂၤလာပဲြမွာေတာင္ ကြၽန္မ သူ႔ကို သတိတရ ႐ိွခဲ့ေသးတာ။ ငါးမန္းေတာင္ဟင္းခ်ိဳ တခြက္ေၾကာင့္ဆိုပါေတာ့။
ဟိုးအရင္ ညစာစားပဲြ တစ္ခုမွာ မက္သယူးရယ္၊ ကြၽန္မတို႔ လင္မယားရယ္ တစ္စားပဲြထဲမွာ ညစာ စားျဖစ္ၾကတယ္။ ငါးမန္းေတာင္ဟင္းခ်ိဳလာခ်တဲ့အခါ သူ လံုးဝ မေသာက္ပါဘူး။ ကြၽန္မက စပ္စပ္စုစု ေမးၾကည့္ေတာ့မွ သူ႔ရဲ႕ သတၱဝါေတြအေပၚထားတဲ့ ေမတၱာစိတ္ေလးကို ကြၽန္မ သိလိုက္ရေတာ့တယ္။ ကြၽန္မကို ေျပာျပေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔မ်က္ႏွာေပၚ ထင္းထင္းျမင္ေနရတဲ့ စာနာစိတ္ကေလး၊ အဲဒီစိတ္ကေလးဟာ ကြၽန္မရင္ထဲကို ပူးကပ္ဝင္ေရာက္ခဲ့ေတာ့တာ။ အဲဒီကတည္းက ခုထိ ကြၽန္မ ငါးမန္းေတာင္ဟင္းခ်ိဳ မေသာက္ေတာ့တာ ၈ႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာခဲ့ၿပီ။
ငါးမန္းေတာင္ဟင္းခ်ိဳကို လူေတြ ဘာေၾကာင့္ တန္ဘိုးထားၿပီး ေသာက္ၾကသလဲ။ အထူးသျဖင့္ မဂၤလာဧည့္ခံပဲြေတြ၊ ကုမၸဏီအထက္လူႀကီးေတြရဲ႕ စီးပြားေရး ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပဲြေတြ၊ အထက္တန္းလႊာေတြရဲ႕ပဲြေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ တည္ခင္းဧည့္ခံတတ္ ၾကတယ္။ ေစ်းႀကီး ဟင္းလ်ာတစ္ခြက္အေနနဲ႔ ဂုဏ္လုပ္ေသာက္တတ္ၾကတယ္။ ငါးမန္းေတာင္ဟင္းခ်ိဳေသာက္သံုးျ
ငါးမန္းေတာင္ရဖို႔ ငါးမန္းအ႐ွင္ဆီက ျဖတ္ယူၿပီးတဲ့အခါ အသက္႐ွင္ေနေသးတဲ့ ငါးမန္းကို ပင္လယ္ထဲ ဒီအတိုင္း ျပန္လႊတ္ခဲ့ၾကတာ။ အဲဒီအခါ ဒုကၡိတအျဖစ္နဲ႔ ေရမကူးႏိူင္ေတာ့တဲ့ ငါးမန္းဟာ ဟိုး ပင္လယ္ေရေအာက္ၾကမ္းျပင္အထိ နစ္ျမဳတ္သြားၿပီး တျဖည္းျဖည္း ေသမဲ့ေန႔ေစာင့္ရင္း ေသရ႐ွာတာ။ အဲဒါကို ၾကားရတဲ့အခါ ကြၽန္မ စိတ္ထဲ မေကာင္းလိုက္တာ။ တစ္ခါတည္း အေသသတ္လိုက္တာထက္ဆိုးတဲ့ မေသမ႐ွင္အျဖစ္ႀကီးနဲ႔ သူ႔ခမ်ာ ဘယ္ေလာက္မ်ား မခ်ိမဆန္႔ ခံစားသြားရပါလိမ့္။
In a process called finning, the fins are cut from living sharks. After the fins have been cut off, the remainder of the fish, which is often still alive, is thrown back into the sea. When returned to the ocean, the finless shark is unable to swim, and sinks to the ocean bottom and dies a slow death.
ငါးမန္းေတာင္ဟင္းခ်ိဳဟာ အႀကိမ္မ်ားစြာ အလြန္အကၽြံေသာက္ရင္ေတာ့ မာက်ဴရီပါဝင္မႈႏႈန္း ျမင့္တဲ့အတြက္ အမ်ိဳးသားေတြမွာ သားသမီးရႏိူင္ေျခက်ဆင္းတတ္ၿပီး ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြလည္း မေသာက္သံုးသင့္ဘူးလို႔ "FDA" (Food and Drug Administration)က ဆိုပါတယ္။
"Shark fin may cause sterility because of mercury and other heavy metals contamination," said Victor Wu, an officer at the United States-based WildAid, "and the risk to men is much higher than women."
ငါးမန္းေတာင္အေျခာက္ ၁၀၀ ဂရမ္မွာ ကယ္လစီယမ္၊ အန္နာဂ်ီ နဲ႔ ေဖာ့စ္ေဖာရပ္ေတြ ပါဝင္ႏႈန္း အျမင့္မားဆံုးဆိုတာ ေအာက္က ဇယားမွာ ၾကည့္ပါ။
Chemical composition of dried shark fins
| Water | 14.0 | g |
| Protein* | 83.5 | g |
| Fat | 0.3 | g |
| Carbohydrate | 0.0 | g |
| Ash | 2.2 | g |
| Calcium | 146.0 | mg |
| Phosphorus | 194.0 | mg |
| Iron | 15.2 | mg |
| Food energy | 337 | kcal |
* The protein of shark fin is deficient in the essential amino acid Tryptophan.
Source: Food composition tables, People's health publication, Beijing
ငါးမန္းတစ္ေကာင္လံုးမွာ႐ိွတဲ့ ဆူးေတာင္ ၈ခုကို ျဖတ္ၿပီးတဲ့အခါ ပထမတန္းစား၊ ဒုတိယတန္းစားရယ္လို႔ အရည္အေသြးခဲြျခားၿပီး ေစ်းကြက္သြင္းပါတယ္။ ၾကည့္ပါဦး သူ႔ရဲ႕ ေရယက္ဆူးေတာင္ေတြ မ႐ိွေတာ့တဲ့ ငါးမန္းတစ္ေကာင္၊ ဒုကၡိတျဖစ္သြားတဲ့ ငါးမန္းတစ္ေကာင္ကို...။
Relative commercial value of shark fins
'Save the sharks, forgo that bowl of fin soup' (ST, Dec 6) ေဆာင္းပါးကိုေရးခဲ့တဲ့ Mr Bernard Harrison ရဲ႕ အဆိုအရ ၂၀၁၇ခုႏွစ္မွာ ငါးမန္းမ်ိဳးႏြယ္စု ၂၀ေလာက္ မ်ိဳးတံုးေတာ့မယ္ လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ အဲဒီေဆာင္းပါးဟာ Dr Giam Choo Hooရဲ႕ Eat shark's fin soup without feeling guilty (ST, Dec 1) ရဲ႕ ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ အေခ်အတင္ေရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးပါပဲ။ စိတ္ဝင္စားစရာပါ။ တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ အျမင္ေတြ၊ ခံယူခ်က္ေတြ ဖလွယ္ရင္း ေရးလိုက္ၾကတာ တစ္ခ်ိဳ႕က စားသံုးသင့္တယ္၊ တစ္ခ်ိဳ႕က မစားသံုးသင့္ဘူးနဲ႔ တကယ့္ကို အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ။
၂၀၁၀ခုႏွစ္ စာရင္းအရ တစ္ႏွစ္မွာ ငါးမန္းေကာင္ေရ သန္း ၇၀ကေန ၇၅သန္းအထိ ဖမ္းၾကရတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ႐ွင္း႐ွင္းေလးပါပဲ။ ဝယ္လိုအားမ်ားေနသမွ် ေရာင္းလိုအားက လိုက္မ်ားေပးေနရေတာ့မွာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ သတိျပဳဖို႔က ငါးမန္းမ်ိဳးႏြယ္ေတြဟာ အကန္႔အသတ္႐ိွပါတယ္။ ငါးမန္းမ်ိဳးႏြယ္ေတြရဲ႕ သက္တမ္းက မ်ားေသာအားျဖင့္ အႏွစ္ ၂၀ကေန အႏွစ္ ၃၀ထိ ႐ိွတတ္ၾကၿပီး spiny dogfish နဲ႔ Whale sharks မ်ိဳးႏြယ္စုေတြက အႏွစ္ ၁၀၀ေက်ာ္ အသက္႐ွည္တတ္ၾကပါတယ္။ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ၁၃ႏွစ္က ၁၅ႏွစ္အတြင္းမွာ ငါးမန္းပ်ိဳ-ငါးမန္းအပ်ိဳမေတြ ျဖစ္လာၿပီး ခ်စ္မႈေရးရာ အိမ္ေထာင္သားေမြး ျပလုပ္တတ္ၾကပါသတဲ့။ အဲဒီမွာ ျပံဳးခ်င္စရာေလးတစ္ခု ဖတ္မိတာက ငါးမန္းမေတြမွာ ငါးမန္းထီးကိုက္ရာေလးေတြ ႐ိွတတ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ငါးမန္းထီးက ငါးမန္းအမကို သူ စိတ္ဝင္စားေၾကာင္း ျပတဲ့အေနနဲ႔ ကိုက္ျခင္းပါတဲ့။ ဒါေၾကာင့္လည္း သဘာဝႀကီးက ငါးမန္းမေတြကို အေရခြံ (အသား)ပိုထူေပးထားရတာကိုး။
The bite marks may also come from courtship behavior: the male may bite the female to show his interest. In some species, females have evolved thicker skin to withstand these bites.
ဟာဝိုင္အီမွာေတာ့ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ ဂ်ဴလိုင္လက စလို႔ စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ ငါးမန္းေတာင္ဟင္းခ်ိဳေရာင္းခ် ခြ
ကြၽန္မလိုေပါ့။ မသိခင္က ေသာက္ခဲ့ေပမဲ့ မက္သယူးေျပာျပလို႔ စာနာစိတ္ေတြနဲ႔ အင္တာနက္ေတြမွာ ျပန္ ႐ွာဖတ္ရင္း အတည္ျပဳ၊ ၿပီးေတာ့ ခုထိ လံုးဝ မေသာက္ေတာ့တာ။ အဲလိုပဲ ကြၽန္မလို မသိလို႔ ေသာက္ျဖစ္ေနၾကတဲ့ မိတ္ေဆြေတြအတြက္ ရည္႐ြယ္ၿပီး ဒီပိုစ့္ေလးကို ေရးျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္က ႏွစ္ေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္က သံုးေယာက္နဲ႔ တျဖည္းျဖည္း သိသိလာၾကဖို႔၊ သိၿပီး ေ႐ွာင္ၾကဥ္ၾကေစဖို႔ ရည္႐ြယ္ရင္း ျဖစ္ပါတယ္။
"Say no to shark fin soup"
Ref. and Image credit :
