ေနရာ၊ ဧည့္သည္မ်ားႏွင့္ ဧည့္၀တ္

ဂါယာစေတရွင္ကို ကၽြန္မ ေရာက္ခဲ့တုန္းက ဘူတာရံုထဲ သိုင္းကြက္နင္းၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ရတာကို ခုထိ မွတ္မွတ္ရရ ရွိေနေသးတယ္။ ဂါယာစေတရွင္ဆိုတာက Gaya Station (သူတို႔က ဂယာလို႔ အသံထြက္ပါတယ္) ကို ေျပာတာပါ။  ျမတ္စြာဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာ အိႏိၵယႏိုင္ငံ ဗီဟာျပည္နယ္ထဲမွာရွိတဲ့ ဗုဒၶဂါယာၿမိဳ႕ကေလးဆီ သြားခဲ့တုန္းကပါ။ ကၽြန္မတို႔က ကာလကတၱားကေန ဂယာကို ရထားစီးလာၾကတာ ညႀကီးမိုးခ်ဳပ္မွ ဂယာစေတရွင္ကို ေရာက္ပါတယ္။ ၆နာရီ-ရနာရီေက်ာ္ေက်ာ္ စီးရတယ္လို႔ မွတ္မိပါတယ္။

ေရာက္ေရာက္ခ်င္းခံစားခ်က္က ျမတ္စြာဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာကိုေတာ့ျဖင့္ တစ္သက္နဲ႔တစ္ကိုယ္ ေရာက္ ခဲ့ရၿပီရယ္လို႔ ျဖစ္ရတဲ့ ပီတိပါ။ ဒုတိယတစ္ခုအေနနဲ႔ ကၽြန္မအာရံုကို ဖမ္းစားလိုက္တာကေတာ့ ဘူတာရံုစႀကၤန္ တစ္ေလွ်ာက္ အိပ္ေနၾကတဲ့သူေတြပါ။ နည္းနည္းေနာေနာမဟုတ္ပါဘူး၊ တသီတတန္းႀကီးရယ္။ ညရထားေစာင့္စီးၾကသူေတြ မဟုတ္ပါဘူး၊ ေဒသခံ (ဒါမွမဟုတ္ တစ္ျခားျပည္နယ္က အလုပ္သမားေတြလည္း ပါႏိူင္ပါတယ္) အိမ္ရာမဲ့သူေတြရယ္ပါ။ ေျပာရရင္ ဒုကၡသည္ေတြပဲလို႔ ဆိုၾကပါစို႔။ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း စႀကၤန္ေပၚ ဒီအတိုင္း၊ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း အ၀တ္ေဟာင္းအျမင္းကေလး တစ္ခု ေအာက္မွာ ျဖန္႔ခင္းလို႔။ 

ဒါမ်ိဳး ဒီေလာက္မ်ားတာ ကၽြန္မ တစ္ခါမွ မေတြ႔ဖူးခဲ့တာမို႔ အံ့ၾသရပါတယ္။ မိသားစုလိုက္ကို အိပ္ေနၾကတာမ်ိဳးမို႔ပါ။ တခါတေလ စကၤာပူမွာလည္း ကၽြန္မ ေတြ႔မိပါတယ္။ တိုက္ေတြေအာက္က ခံုတန္းေတြေပၚမွာ၊ ေလွကားေအာက္တည့္တည့္မွာ အိပ္ေနတတ္ၾကတဲ့ လူတစ္ေယာက္တစ္ေလကုိပါ။ ဒါေပမဲ့ ခုဟာက အမ်ားႀကီးမွ အမ်ားႀကီးရယ္။

၅၅၅၉၈ စတုရန္းမိုင္က်ယ္၀န္းတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ လူဦးေရသန္းေပါင္း ၁၃၀ေက်ာ္ေနထိုင္ၾကၿပီး၊ ၂၆၁ ၂၂၇ စတုရန္းမိုင္ က်ယ္၀န္းတဲ့ ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာႏိူင္ငံမွာ လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၆၀ေက်ာ္သာ ေနထိုင္ပါတယ္ဆိုတာကို ယွဥ္ၾကည့္လိုက္ရင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ လူေနထူထပ္မွႈ အတိုင္းအဆကို ခန္႔မွန္းႏိူင္ၾကမယ္ ထင္ပါရဲ႕။

လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ စားဖို႔ကမွ ဗိုက္ေမွာက္ေနလို႔ ရေသးတယ္။ ေနဖို႔ကေတာ့  ေျမေနရာရယ္၊ အမိုးရယ္ အကာရယ္လို႔ ရွိမွ၊ အနည္းဆံုး ေသရင္ေတာင္ ျမွဳတ္ႏွံဖို႔ ေျမရွိရမယ္ မဟုတ္လား။ အကန္႔အသတ္ ရွိတဲ့ ေျမေနရာအတြက္ အကန္႔အသတ္မဲ့ တိုးပြားလာေနတဲ့ လူဦးေရတိုးပြားႏွႈန္းဟာ ၿခိမ္းေျခာက္မွႈ တစ္ခုပါပဲ။

ဒီေတာ့ ေရလည္း ပိုၾကည္၊ ျမက္လည္း ပိုႏုမယ္လို႔ ထင္မွတ္ရတဲ့ ေနရာေတြမွာ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းအတြက္ ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်ၾကဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတယ္။ ဒီလို နယ္ေျမသစ္မွာ အေျခခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ဒီတစ္ခုထဲေတာ့ ျဖစ္မယ္မဟုတ္ဘူး။ ပညာေရးအတြက္ သြားတဲ့သူေတြကလြဲလို႔ က်န္တာေတြကို အၾကမ္းအားျဖင့္ သံုးမ်ိဳး ခြဲၾကည့္လိုက္ပါတယ္။

၁) အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံအတြင္း တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္သူမ်ား
၂) တရား၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ား
၃) ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ဘ၀တိုးတက္ေရးအတြက္ ပညာနဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းၾကသူမ်ားရယ္

လို႔ ေတြ႔ၾကရမွာပါ။

သံုးမ်ိဳးစလံုး အားလံုးဟာ ဒုကၡသည္ေတြႀကီးပါပဲ။ အပူဒီဂရီကိုလိုက္လို႔ အႀကီးနဲ႔ အေသးပဲ ကြာပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ ကၽြန္မတို႔အားလံုးဟာ ကမာၻေျမအတြက္ ဧည့္သည္ေတြပဲ မဟုတ္လားရွင္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား၊ လူသားအခ်င္းခ်င္း စာနာမွႈ ဒီလိုေပတံေတြနဲ႔ တိုင္းၿပီး ရင္ဘတ္ႀကီးနဲ႔ ၾကည့္တာထက္စာရင္ တရားဥပေဒ၊ လူ၀င္မွႈႀကီးၾကပ္ေရး စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း၊ ဒါေတြနဲ႔ တြက္ခ်က္စဥ္းစားၾကည့္တာက ေရရွည္အတြက္ ပိုေကာင္းပါလိမ့္မယ္။ အိမ္ရွင္ေတြအတြက္ေရာ ဧည့္သည္ေတြအတြက္ပါ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ အက်ိဳးခံစားခြင့္ေလးေတြ၊ တိတိက်က် အျပစ္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ျပ႒ာန္းႏိူင္မွာ မို႔လို႔ပါပဲ။

အဆင္ေျပရာ ေနရာေလးတစ္ေနရာမွာ ေျခကုတ္ျမဲဖို႔ အေတာ္ေလး ႀကိဳးစားရပ္တည္ ၾကရလိ္မ့္မယ္ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္။ အဲဒီလို သူတစ္ပါးႏိူင္ငံမွာ ရပ္တည္ၾကရတဲ့အခါ ကၽြန္မတို႔မွာ Sense of Belonging ကိုယ့္ေျမကိုယ့္ေရမဟုတ္ပါလားဆိုတဲ့ ခံစားမွႈမ်ိဳးေလး ခံစားမိတတ္ၾကတာေပါ့။ ထစ္ကနဲရွိ ငါ့ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသားမို႔ ေဆာ္တာဆိုတဲ့ စိတ္မ်ိဳး ရွိေနတတ္ၾကပါရဲ႕။ အေျပာမခံရေအာင္ေန ရင္ ေျပာစရာရွိလာမယ္ မထင္ပါဘူး။ ကၽြန္မအေနနဲ႔ အလုပ္ခြင္မွာ ေနရာရေနတဲ့ ျမန္မာေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ္ရင္ တကယ္ေနရာရပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဧည့္သည္အေနနဲ႔ အိမ္ရွင္ေတြ ကိုယ့္အေပၚ အထင္အျမင္ေသးေစမဲ့ အျပဳအမူ အေျပာအဆို မ်ိဳးေတြ ေရွာင္သင့္ၾကပါတယ္။ လူေတြက အျမဲတေစ ၀ါးလံုးရွည္တစ္လံုးနဲ႔ သိမ္းက်ံဳးရမ္းတတ္တာမို႔ပါ။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ေနေနရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္က ကိုယ့္ေျမ ကိုယ့္ေရ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ပိုသတိထားရပါမယ္။ ဆရာႀကီး လုပ္တာမဟုတ္ပါ။ ကၽြန္မခံစားရတဲ့ အတိုင္း ေျပာျခင္းရယ္ပါ။

တစ္ရက္က ေဖ့စ္ဘုတ္ေပၚမွာ မိိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ မွ်ေ၀လာတဲ့ ပံုကို ၾကည့္လိုက္ရ ပါတယ္။ ျမန္မာမ်ားစုေ၀းရာ ပန္နီစူလာ ပလာဇာရဲ႕ အေပၚထပ္ကိုတက္တဲ့ စက္ေလွကားထိပ္နားမွာ လူငယ္ေတြ ၀ိုင္းဖြဲ႔ အရက္ေသာက္ေနၾကတဲ့ ပံုပါ။ စီးတီးေဟာလ္ ရထားဘူတာကထြက္ၿပီး ပန္နီစူလာ ပလာဇာကို အသြား လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာကိုပဲ ဒီျမင္ကြင္းေတြ ေတြ႔ၾကရလွပါၿပီ။ ကြမ္းတံေထြးေတြ ပြေနေအာင္ ေထြး ထားတာမ်ိဳးလည္း ေတြ႔မိပါရဲ႕။ စိတ္မေကာင္းမိတာကလြဲရင္ ကၽြန္မ ဘာမ်ားတတ္ႏိူင္မွာလဲ။ ကိုယ့္ေမာင္ ကိုယ့္သားေတြလို ဂုတ္ကဆြဲၿပီး မ လာလို႔ ရရင္ လည္း ေကာင္းသားေပါ့ရွင္။

စိတ္ဖိအားကို ေျပေလ်ာ့ေစဖို႔ အလုပ္အားရက္ေတြမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ အခ်င္းခ်င္း ေတြ႔ဆံု စားေသာက္ၾကတာဟာ အင္မတန္ေကာင္းပါတယ္။ အိမ္နဲ႔ အလုပ္၊ အလုပ္နဲ႔ အိမ္ လြန္းထိုးေနရတဲ့ သံသရာထဲက၊ အလုပ္ခြင္ဖိအားေတြထဲက ခဏေလာက္ျဖစ္ျဖစ္ ထြက္ေပါက္ေပးရမွာပါပဲ။ ဒါကို ကၽြန္မ သေဘာက်ပါတယ္။ ခက္တာက ေနရာပါ။ ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္ ဒီလိုေနရာမ်ိဳးမွာ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ ရိုးရိုးေလးပဲ ေတြးမိပါတယ္။ သူတို႔ အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံဘက္က စဥ္းစားရင္ ဒါမ်ိဳးေတြ ႏွစ္သက္မယ္ မထင္ပါဘူး။

တို႔ႏိူင္ငံမဟုတ္ဘူး ညစ္ပတ္ေပပြနံေစာ္ေနရင္လည္း ေနပါေစဆိုတဲ့ စိတ္မ်ိဳးလည္း မရွိသင့္သလို သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ ငါက ဧည့္သည္ပဲ၊ ဘာျဖစ္ျဖစ္သည္းခံမွ ဆိုတဲ့ စိတ္မ်ိဳးထားစရာလည္း မလိုပါဘူး။ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ မိမိေနထိုင္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ (တရား၀င္ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့) သူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကိုယ့္မွာလည္း လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ရပိုင္ခြင့္၊ ေျပာပိုင္ခြင့္ေတြ အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ရွိၾကပါတယ္။ စည္းကမ္းဥပေဒေဘာင္ထဲက ျဖစ္ဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ဧည့္သည္က ဧည့္သည္လိုမွ မေနရင္ေတာ့ ကိုယ့္ကို လက္ခံထားတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ တရားဥပေဒနဲ႔ အညီ အဆံုးအျဖတ္ ခံႏိူင္ဖို႔  ျပင္ဆင္ထားရပါမယ္။

အစကို ျပန္ေကာက္ရရင္ အဲဒီ ဂါယာစေတရွင္မွာ ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ သူေတြ...။ သူတို႔ဟာ အဲဒီစႀကၤန္ေပၚမွာပဲ အိပ္ၿပီး အဲဒီစႀကၤန္တစ္ေလွ်ာက္မွာပဲ အညစ္အေၾကးေတြ စြန္႔ထားၾကပါတယ္။ သူတို႔ အိပ္ေနတာေတြကို တက္နင္းမိမွာစိုးလို႔ ေရွာင္ရ၊ သူတို႔ စြန္႔ထားတဲ့ အညစ္အေၾကးပံုႀကီးေတြကို ေရွာင္ရနဲ႔ တကယ္ကို သိုင္းကြက္နင္းေလွ်ာက္ခဲ့ရတာပါ။

လူေတြကပဲ အသိတရား နည္းပါးၾကလို႔လား။ ဥပေဒနဲ႔ အညီ အေရးယူတာေတြပဲ မရွိလို႔လား။ စားပြဲခံုေအာက္က လက္ဘက္ရည္ဖိုးေၾကာင့္လား။ ဘာေၾကာင့္ရယ္ေတာ့ ကၽြန္မ အတိအက် မသိပါ။
မိမိေနထိုင္ရာ ေက်ာတစ္ခင္းစာေလးေပၚမွာ၊ မိမိအေပၚ ေက်းဇူးျပဳေနေသာ ေနရာထိုင္ခင္းေလးအေပၚမွာ အညစ္အေၾကးျပန္စြန္႔တာကေတာ့ အေတာ္ေလးကို ရုပ္ဆိုးလြန္းပါတယ္။